dinsdag 6 oktober 2015

De dag dat alles anders werd – Stabergh & Jonckers

Recensie Frank Decerf

De dag dat alles anders werd. Als onheilspellende titel kan dit wel tellen of ben ik
op dat vlak wat al te pessimistisch? Dit 245 bladzijden tellend duoboek trekt aan door het omslagontwerp van Mark Heuveling naar een tekening van Sofie Jonckers. ‘De dag dat alles anders werd’ is ingedeeld in vier perioden tussen 2011 en 2014. Bij hoofdpersonage Berthy wordt het Guillain-Barré Syndroom vastgesteld; een aandoening waarbij het lichaam het eigen immuunsysteem aanvalt. De ziekte is zeer zeldzaam en verloopt in drie fasen: het opkomen van verlammings- en gevoelsstoornissen, het niet meer toenemen van de verschijnselen en uiteindelijk de herstelfase die jaren duurt. Bij lezing wordt de lezer eraan herinnerd hoe geluk enkel kan gevonden worden in een goede basisgezondheid. Als we de ervaringen van Berthy lezen wordt al vlug duidelijk dat we het materialisme als onbenullig moeten gaan beschouwen.

Stabergh & Jonckers schreven een positief boek over een zeer zwaar moment in het leven van een mens. De revalidatie is niet van de poes bij GBS. We leren wat revalideren eigenlijk inhoudt. Afwisselend schrijven Berthy en partner Freddy hun impressies, emoties en herinneringen neer in een poging om de algemene toestand voor henzelf en de mensen rondom hen te verbeteren. De ziekte eist een tol in de relationele communicatie over en weer. Ze blijven echter niet bij de pakken zitten, wel integendeel. Freddy begint met zijn eerste observaties neer te schrijven en Berthy zal volgen. Freddy wordt als het ware de medische geschiedschrijver. De begripsinhoud van woorden als “wachten” en “afwachten” krijgen in dit verhaal een heel andere invulling. De beschrijving van het ziektebeeld en daaraan gekoppelde pijnervaringen worden aangevuld met flashbacks doorheen een leven vol gezondheidsproblemen; afgewisseld met reis- en jeugdherinneringen waarin een beeld wordt geschetst van het Vlaanderen van toen. Daarbij komen ook oorlogsherinneringen aan bod en zelfs hedendaagse geopolitieke analyses over de broeihaarden die enkel de vluchtelingenproblematiek verergeren. De dag dat alles anders werd, is dus zeker geen hospitaalromannetje geworden. Geen gejank en gesnotter in dit boek. De auteurs geven de lezer filosofische overwegingen mee over hoe zieke mensen zich gedragen. Ze leren ons dat revalidatie naast gedreven professionals ook van de patiënt erg veel inspanning en wilskracht vergt. Ze ondervinden, zien en bevestigen hoe de appreciatie voor verpleegkundigen beter moet. Ze stellen zich moedig op en maken hun mening over het establishment duidelijk.


Mensen die nooit voor langere tijd in een ziekenhuis terecht kwamen, kunnen zich amper voorstellen hoe zwaar het werk het werk en de verantwoordelijkheid daar is. Nu realiseer ik me nog meer dat “de witte woede” gerechtvaardigd is. Verpleging is zonder twijfel één van de zwaarste beroepen en toch is er geen loon naar werk. Bovendien wordt het werk steeds zwaarder omdat men het takenpakket maar blijft uitbreiden. De overheid gaat in heel deze zaak absoluut niet vrijuit omdat ministers en “aanverwanten” nauwelijks voeling hebben met de werkvloer. Ze leven als het ware in een cocon en beseffen niet eens dat al de vergoedingen en extraatjes helemaal niet in verhouding zijn met de prestaties. Door hun partijpolitieke spelletjes, electorale berekeningen en vooral ‘het met zichzelf bezig zijn, ’ontgaat hen datgene wat écht belangrijk is, namelijk het stellen van prioriteiten. Zodoende worden vele politieke figuren karikaturen van zichzelf. Het stoort hen zelfs niet meer om voortdurend halve waarheden en leugens te vertellen.


Berthy vindt doorheen het hele ziekteproces de innerlijke kracht om haar rotsblok de heuvel op te duwen. Ze maakt door die ingesteldheid atletische vorderingen. Stabergh en Jonckers schreven een moedig boek dat nog jarenlang zijn authenticiteit zal bewaren. Het reikt ook een zorgende hand uit naar toekomstige patiënten…


De dag dat alles anders werd, Stabergh & Jonckers, Uitgeverij ASPEKT, 2014, ISBN 97-894-6153-529-0

Uitgeverij Aspekt
Thuissite Ina Stabergh


© Frank Decerf

Geen opmerkingen: