stilte - Francis Cromphout

het leven gaat oorverdovend verder
wij blijven achter, gestold in de stilte
met jouw beeld gekleefd op ons netvlies

losgerukte bloesemtak, knak in deze lente
je lichaam is uit je ziel getuimeld
neerwaarts nog éénmaal

je leed dat weggleed
wordt opgevangen
door het dons van ons verdriet
tot dit geruisloos uitgeraasd zal zijn
en jij voor altijd rust zal vinden binnen in ons


© Francis Cromphout

Voorpublicatie uit de nieuwe bundel 'Tijdscapsule'. Meer info via dit Digther-bericht.

twee - Francis Cromphout

twee lichamen
die elkaar rakelings scheren
in de zee van nacht

fabrieksboten van de slaap

als zij onderduiken
maken bizarre kwallen
zich van hen los

zij stijgen naar het oppervlak
waar zij dobberen
ten prooi aan plukgrage winden

op de kust wachten geduldig
twee andere lichamen nog

zij bieden zich aan
gewillig
voor het smeltwerk van de zon

als zij samenvloeien
zijn zij vrij


© Francis Cromphout

Voorpublicatie uit de nieuwe bundel 'Tijdscapsule'. Meer info via dit Digther-bericht.

eerste gedicht - Francis Cromphout

glijdend op het nachtwater zoals toen de maan
een lichtbaken achter de grote sprong

bij het raam, in de kille kamer, een jongen
hij kijkt verlamd toe
hoe de bol schuift en schuift
tot het volledig nacht wordt in zijn hoofd
en hij in het gedicht belandt
waarbinnen hij zich wakker droomt


© Francis Cromphout

Voorpublicatie uit de nieuwe bundel 'Tijdscapsule'. Meer info via dit Digther-bericht.

'Tijdscapsule' van Francis Cromphout-De voorstelling

Francis Cromphout is al zijn hele leven lang actief als cultureel journalist en schrijver van romans en poëzie. Daarnaast waarderen velen in hem ook een gedreven muzikant-saxofonist. Cromphout schrijft in het Nederlands, Frans en Spaans. Zijn bekendste dichtbundel is wellicht ‘Als een pas vernielde stad’, verschenen in de legendarische Yang-Poëziereeks.
In 2017 publiceerde Cromphout de roman ‘Al die tijd hield de berg de adem in’ waaruit De Schaal van Digther een fragment publiceerde.
Nu nodigt Francis Cromphout de belangstellende lezer uit op de voorstelling van Tijdscapsule, zijn nieuwste dichtbundel, net als zijn roman een publicatie van Beefcake Publishing. De voorstelling gaat door op donderdag 30 september 2021 in de kapel van het oud O.-L.-Vrouwehospitaal te Oudenaarde. Aanvang om 20 uur.
Samen met gitarist Juri Cosman zorgt Francis Cromphout zelf ook voor de muzikale intermezzo's als duo Barrio Latino. Ze brengen Latijns-Amerikaanse songs en Franse chansons, maar deze avond vooral eigen nummers.

Wie niet aanwezig kan zijn op de voorstelling en toch de dichtbundel wil ontvangen kan u die bestellen door 15€ + 5€ (verzendingskost) te storten op de rekening BE12 2900 2472 2792 (Francis Cromphout “Tijdscapsule”) met de vermelding van uw adres.

In de nieuwe bundel speelt de dood van zijn dochter een centrale rol.

De komende dagen publiceert de Schaal van Digther in voorpublicatie drie gedichten uit de bundel.

Extern:
Recensie ‘Al die tijd hield de berg de adem in’ (André Oyen)
Al die tijd hield de berg de adem in (fragment bij Digther)
Francis Cromphout bij De Schaal van Digther
Beefcake Publishing
Blog Francis Cromphout (Frans)

Poëzie blijft voor het leven

Over ‘Woestijnzucht’ van Geert Jan Beeckman 

Wie de bundel ‘Woestijnzucht’ van Geert Jan Beeckman bij een eerste kennismaking oppervlakkig doorbladert, zal wellicht de indruk krijgen dat er hier gedichten te lezen staan

waarin reisindrukken worden verwoord. Maar van zodra het boek wat geconcentreerder wordt benaderd, wordt het duidelijk dat er meer aan de hand is. Dat wordt al aangebracht in het citaat van Rilke dat de bundel opent: ‘Er is maar één reis/de reis naar binnen.’ Deze bundel speelt zich af op de tweespalt tussen een binnenwereld en een buitenwereld. Ze worden beide geëxploreerd. Ze assimileren elkaar. Ze reiken elkaar de hand in de taal. Een buitenwereld wordt getoetst aan een binnenwereld en vice versa. Elke geëvoceerde plek houdt een verkenning van een innerlijkheid in.

Met deze bundel situeert Beeckman zich als een dichter voor wie de poëzie een pelgrimage is, een zoektocht - die de vorm van een (zelf)bevraging aanneemt - naar betekenis. En meestal is in dit soort poëzie die betekenis te vinden in de zoektocht zelf: waarmee de betekenis open en weifelend blijft. De betekenis van de weg die in deze reeks gedichten wordt afgelegd zou dus de weg zelf kunnen zijn. Ik laat hier bewust wat Taoïsme in doorklinken want ik sluit niet uit dat die weg, in brede zin, ook een spirituele weg zou kunnen zijn. Er is dus geen sprake van een of andere specifieke bestemming: enkel van ‘verplaatsingen’, van beweging. Waarmee de beweging van de tijd wordt meegerekend. De gedichten zijn verwoordingen van het proces dat de verplaatsingen, beweging en tijd teweeg brengt. Ze geven fases aan, het zijn onderdelen van wat zich aan het ontwikkelen is. In deze bundel meen ik die ontwikkeling als volgt te onderkennen: het vertrek, de tocht, de doortocht, de overtocht. In die overtocht blijkt er zich toch zoiets als een ‘aftiteling’ voor te doen: een finale stilte en leegte.

Het openingsgedicht ‘De eerste voorwaarde’ stipuleert de modaliteit of de nodige ingesteldheid voor iemand aan de ‘reis’ begint. Er worden repetities gehouden: ‘Wij denken lezen en schrijven stelt alles voor’. Er moet een verlangen zijn naar verte (dat later in de bundel ‘Woestijnzucht’ zal worden genoemd): ‘de kop die wij opkijken/is er voor verte in het hoofd’. Verte, gedachten, dromen worden in het boek terugkerende stramienen, telkens in andere contexten geplaatst. Ze werken de grote en open meerduidigheid van deze bundel in de hand. In de eerste cyclus worden voorbereidingen getroffen, plannen gemaakt, dromen uitgewerkt. Het wordt de reis van iemands leven. Hij of zij ‘vult de bagage met sterrenbeelden/voor alles wat werkelijk kan’. Voor het vertrek wordt afscheid genomen van het huis in het opvallende vierluik ‘Het huis blijft achter’. ‘Stap uit de toeloop van de laarzen’ wordt ons geadviseerd. ‘Begraaf nu de manieren van leven’. Je moet ‘uitvouwbaar’ blijven. Je zo deconditioneren dat er vrije ruimte ontstaat, dat er ruimte wordt toegestaan ‘voor alles wat werkelijk kan’ en voor wat later in de bundel als ‘andere werkelijkheden’ wordt omschreven. En dat impliceert andere manieren van denken. De muren van het vertrouwde worden gesloopt. Wie het huis verlaat, begeeft zich in het ongewisse dat door de dichter als ‘wit’ wordt aangewezen.

Deze deconditionering begint zich langzaam te voltrekken in de tweede cyclus ‘Plaats en tijd’. ‘Wie in zijn hoofd ontstaat laat zich door rust/verplegen al zijn dat zijn geen manieren van leven’. De cyclus vangt aan met het gedicht ‘Puri Rinjana’. Volgens wat google me vertelt zou dit een vakantiepark in Indonesië zijn. Een typisch reisgedicht (maar het wordt het enige in de bundel). Een prentbriefkaartje, charmant, zorgeloos. Er wordt een ‘zee van tijd op iets losgelaten’. Enkel buitenwereld dus, waarbij de binnenwereld tot een milde gemoedstemming beperkt wordt. Maar binnen de cyclus komt daarin al een kentering. Zo onder meer in het gedicht ‘Josfov, Praag’. Een slotrede aan een onbekend graf. Er is hier van tijdloosheid geen sprake meer. Veeleer van het temporele, het anonieme (waarmee het blijkt dat we als figuranten in ‘de stomme film van het passeren’ blijken): ‘Duizend keer op de wereld geregend/worden wij een ruïne van tijd.’ Een besef dat gaandeweg in de bundel steeds beklemmender zal worden.

En ook het poëtische wordt gerelativeerd: ‘ook woorden opgezocht in schoonheid/worden weerloos en wak. ’ Overigens is er in al deze gedichten een grote laag aan een metapoëtisch discours aanwezig. Met de tocht wordt het gedicht geschreven. De tocht is het gedicht. De tocht is een metafoor voor het schrijfproces. De buitenwereld is de schriftuur van de binnenwereld: ‘Omdat het uitzicht zo goed is in schrijven’. Het woord speelt hierbij een centrale rol. In het gedicht ‘Ten huize van Rimbaud’ wordt de grote meester geëerd. De woorden worden aanroepen: ‘woorden richt je op de aarde/de schedels het model dat voor altijd heeft bewogen.’ In dit citaat worden we geconfronteerd met het stilistische eigen van Beeckman: het zoveel mogelijk weglaten van interpunctie op het punt na. Geïsoleerd ving ik wel eens een eenzaam deelteken en vraagteken op. Het schrappen van de komma e.d., gecombineerd met een regelafbreking zorgt voor storingen binnen de syntaxis waarmee meer interpretaties de kans krijgen. Of waarmee interpretatie zich niet meteen laat vangen en zelfs aan de lezer kan ontsnappen. Beeckman houdt dit goed in de hand. Af en toe laten de regels op die manier binnen de zinsbouw ‘plooien in het spreken’ na. Nee, nieuw of vernieuwend is dit niet, maar Beeckman gaat er vakkundig en intelligent mee om, met een hem typerende subtiele touch.

Het lijkt soms dat het niet de dichter is die de woorden begeleidt maar dat het de woorden zelf zijn die de wegen binnen het gedicht uittekenen. Het zijn de woorden die het gedicht tot beweging dwingen. De woorden zijn het kompas van de dichter.

In de volgende cyclus worden we geconfronteerd met wat ik hierboven als ‘andere werkelijkheden’(titel van deze cyclus) duidde. ‘Kijken’ - een voortdurend terugkerend begrip – wordt geproblematiseerd. Een kijken dat een zien wordt. Hier denk ik onvermijdelijk terug aan Rimbaud voor wie de dichter een ziener moet zijn. Mits hij in staat is tot een ontregeling van alle zintuigen: le dérèglement de tous les sens. Zien als fysieke beleving. Zien ontwaart meer dan kijken: ‘Kijk een gedicht kijkt de wereld bloot’. Zien: ‘Een gedicht kan dat beter beschrijven’. Zien is geen statisch kijken maar een kijken metterdaad. Het aanwezige zichtbare en het vermoedelijke onzichtbare, het metapoëtische en het metafysische, het woord en de stilte vloeien in elkaar samen.

In deze complexe en geschakeerde reeks vol schaduw, winter, tijdsbesef en verweesdheid wordt de vraag gesteld naar wat gedichten vermogen: ‘Troost bieden met wit./Wonden genezen met zacht./Een gebied leggen rond navelstrengen./ Hoe ze ook dieren het zwijgen opleggen. ’

Het zien wordt verder uitgediept in de cyclus ‘Kijken tot je het ziet’. ‘In een verte zien/wat men ons niet laat weten. ’ Zien is verte exploreren. Deze tocht leidt ons langs een landschap (Andalusia) en brengt drie schilderwerken (één van de Staël, twee van Hopper) in het vizier. ‘In de verf verdwijnt de tijd schreef de dichter’. Vooral desoolaatheid en het tijdelijke worden in deze gedichten beklemtoond: ‘Wat reist er behalve tijd nog door hun kamer?/Elke vraag vult weglating aan./ Elke eenzaamheid blijft uit verte bestaan./Wat het minst te zien is valt het meest te raden. ’

Kwantitatief gesproken vormt de cyclus ‘Woestijnzucht’ de hoofdmoot van de bundel en is er de diepste grondtoon van het geheel in terug te vinden. De tocht gaat ‘eeuwige richtingen’ uit. Men gaat ‘op weg naar nergens’ en men vraagt zich af: ‘Wat weten we over wat we blind volgen’? We bevinden ons midden in het ongewisse, een niemandsland, het thuisverblijf van lacunes. ‘Een buitenpost’, ‘Voorbij de huizen’: titels van gedichten die voor zichzelf spreken. Landschappen, uitzichten: waar de dichter is aanbeland, valt er weinig te communiceren: ‘Wij weten niet hoe wij met de inwoners/moeten praten. ’ Leegte, schraalheid, verwijdering: ‘Breng mij geen mensen zei de vlakte’. (Een versregel die me het gedicht ‘Winter te Schilde’ van Maurits Gilliams in herinnering bracht.) Het tijdsbesef staat hier op zijn scherpst. ‘Wie woorden neerzet/ziet ze leegwaaien sneller dan het schreeuwen/tegen de tijd in’. De tocht kantelt tot een doortocht in de tijd: de doortocht is de tijd, een doortocht naar de nachtzijde, het eroderende, het vergankelijke, de entropie toe: ‘oude gestrande muziek restvuur/van ceremoniën en karkassen/zij verzamelen veel dood. ’

Foto’s van de dichter horen bij deze reeks gedichten. Ze zijn niet illustratief, ze vertonen in hun sober- en somberheid verwantschappen met de gedichten. Maar is somber het woord dat hierbij past? Veeleer suggereren deze foto’s perturbaties, vervreemding, onrust. Het is de menselijke afwezigheid die erin opvalt – op een halve selfie na. Ook op de voor- en achterflap kwamen er foto’s die de dichter nam terecht. Al is die op de voorflap bijzonder donker. Ook hier geldt ‘kijken tot je het ziet’.

Na deze zucht slaat de bundel om tot een treurzang, zoals blijkt uit de elegische cyclus ‘De overtocht’ waarbij Beeckman zich behoedt voor al te riskante beladenheid. ‘Zie vandaag hoe morgen gisteren wordt/en sterf.’ De dichter maakt zelf de conclusie over waar de zoektocht op uitmondde: ‘Ik doe iets wat lijkt op het zoeken/naar de hersenstam van de dood zelf. ’ Het laatste gedicht de ‘aftiteling’ kan beginnen: ‘Elders is zoals elders het zelfde/dus laat de gedichten hier eindigen/het is wat het is/als noodzaak te pijnlijk voor taal/als huis te leeg voor bed stoel/en tafel. ’

Met deze mooie bundel brengt Beeckman een met vele motieven doordesemde en gestructureerde compositie. Ik bracht hier niet alle motieven te berde. De bundel is heel breed, in geen geval oppervlakkig en vraagt om meerdere lezingen zoals dat moet zijn bij goede gedichten. Het is vooral de wijze waarop hij gewetensvol over het wezen van de poëzie reflecteert dat mij heeft aangesproken. Hoe hij waakt over al te apodictische uitspraken in verband met poëzie. Voor Beeckman is poëzie gelijklopend aan het bestaan: het is het bestaan zelf. Poëzie en leven : ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Ze vormen een pact: ‘het is de som van de plek/het huis dat op geluk past/hoe poëzie de bestemming naar je toe haalt’. Zijn poëzie heeft iets van een heroïsche daad – het is verweer en uithouding, ‘Een laatste plooi voor je van de wereld valt. ’ Er is in dit geval voor het gedicht één zekerheid die overeind blijft: ‘Maar de dood zorgt dat het poëzie blijft/voor het leven. ’


© Alain Delmotte

Woestijnzucht – Geert Jan Beeckman – uitgeverij P, Leuven, 2021 ISBN 978 94 93138 41 4

Geert Jan Beeckman - Foto © Christophe Ywaska

Stratenatlassen - Patrick Cornillie

Ook moeten we het nog hebben over dat
ingebeelde genoegen van weleer om alsmaar
weer op pad te willen gaan. Een eindweegs,
op vreemd terrein. Naar het onbestemde dat we

zelf hadden geschapen: verte, steden en hoe we
daar rondreden. Scherm noch stem wees ons een
richting aan. Er was alleen het vergapen: aan oude
gevels, kroegen, etalageramen, gevat in een vlecht-

werk van straten en pleinen. Hoe wij dan uit het
register van een beduimeld boek de namen van
verloren gelegde steegjes prevelden. Straatlichten

en neonreclames achter elke hoek telkens weer
een ander verhaal verzonnen. En wij daar, ergens
vandaan, beduusd aan voorbij zijn gegaan.


© Patrick Cornillie

Magneetbanden - Patrick Cornillie

Over de dingen die ooit van iemand zijn geweest
en velerlei klanken bewaren: muziekcassettes,
GX-koppen, bandrecorders. En namen die stof
vergaren: Revox en BASF, Grundig en Akai.

Over de tijd toen geluid nog op rolletjes liep
en de dagen oren hadden naar Veronica, Caroline –
ons doen en laten werd bepaald door deze of gene
tune. De vinger bij de startknop en maar hopen

dat de presentatoren ze zeker tot de laatste noot
zouden laten lopen: Tell me why, Love me do,
Venus van Shocking Blue. Over het opnemen en

het afspelen moeten wij het hebben. Het terug-
spoelen naar de jaren die ergens nog op band staan.
En van stemmen de mensen die zijn voorbijgegaan.


© Patrick Cornillie

Schrijfmachines - Patrick Cornillie

Van oude dingen moeten wij schrijven.
Die overbodig staan te wezen, zijn vergeten,
maar om de een of andere reden alsnog blijven.
Dingen die Olivetti, Adler of Remington heten.

Van tijden moeten wij schrijven, vervlogen,
verdwenen achter inktlint, wagen en rolknop.
Over zij ook die bij zo'n klavier zaten gebogen,
worstelend met letterarmen en kantlijnstop.

De gewichtigheid waarmee een vel
werd vastgeklemd, de brieven die zij plachten
te tikken. De verkrampte vingers, het uitstel.

Van zoiets moeten wij schrijven: de gedachten,
hersenspinsels die nooit op papier hebben gestaan.
En van oude dingen de mensen die voorbijgaan.

 
© Patrick Cornillie

Weg met het geheimschrift. Leve het geheim!

Leesnotities bij ‘Waar is mijn hoed?’ van Johan Wambacq.
Recensie: Paul Rigolle

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

‘Waar is mijn hoed?’ is de titel van de recentste dichtbundel van Johan Wambacq. De bundel bevat een selectie van de gedichten die de dichter schreef in de periode 2012-2014. Johan Wambacq (1950), in de jaren tachtig mede-oprichter van het theatertijdschrift Etcetera en daar ook een tijdlang hoofdredacteur van, heeft - zover hij zich dat kan herinneren - altijd al gedichten geschreven. Maar met publiceren begon hij pas toen in het jaar 2004 een aantal gedichten van hem ‘aanvaard en goed bevonden’ werden voor publicatie in Het Liegend Konijn.

De nieuwe bundel is verschenen bij Uitgeverij Fluxenberg, een zo goed als gloednieuw en erg sympathiek ogend uitgavenproject waarbij Wambacq samen met collega-dichter Jan Ducheyne, bekend van ‘de Sprekende Ezels', en mede-teksten-en-theaterman Bernard Van Eeghem van nabij betrokken is.

Johan Wambacq die ons sinds jaar en dag maandelijks verblijdt met ‘Coupletten’, een gesmaakte nieuwsbrief, debuteerde in 2016 als dichter in boekvorm met ‘Seks, mystiek & urbanisatie’. Het was een lijvig debuut waarover onder meer Maria Barnas zeer te spreken was. In de Volkskrant maakte ze toen gewag van “gedichten die stralen van het aanstekelijk leesplezier, springplanken naar een onvermoede wereld”. Wel kijk, in zijn nieuwe bundel doet Johan Wambacq dit kunststukje lichtvoetig en met bravoure nog ’s over. En dat is wie het werk kent van Wambacq helemaal niet onverwacht. “Waar is mijn hoed?” is een bundel die vanaf het eerste, tevens titelgedicht een glimlach van milde herkenning (of juist niet) op het gezicht van de lezer tovert.


Waar is mijn hoed?

Alle land is buitenland,
iedereen is allochtoon,
polyfoon en dissonant.

We zijn vlees en water,
pis en bloed.

Ik wil naar buiten, maar
waar is mijn hoed?


Met dit eerste gedicht is meteen de toon gezet. Je monkelt wat af bij de gedichten van Johan Wambacq. Al vroeg in de bundel komt hij in het derde gedicht van de titelcyclus tot de vaststelling:

Soms heb ik het gevoel:
mijn hoofd staat naar een hoed,
sterker nog: ik wil een hoed,
hoewel ik van nature zonder
door het leven ga.

In de volgende cyclus ‘Letterzetter’ koppelt hij luciditeit aan vormvastheid. In vijf korte gedichten fixeert hij met de nodige ironie, die veelvuldig en in laagjes doorheen de hele bundel stroomt en zindert, de dichterlijke staat en status waarin de dichter als ‘letterzetter’ verkeert.


De dichter wordt prozaïsch

De werkwoorden zijn
verbogen , de tijden
gekend, geen taal of
ze is gelogen, geen feit
of het wordt ontkend.

De blinde kijkt het aan
met argusogen, de dove
stemt zijn instrument,
de dichter wordt prozaïsch
afgezogen
in een goedkope
hoerentent


In de volgende cyclus ‘Dwalen’ gaat hij achtereenvolgens met God, een theoloog en ondermeer een aantal muzikanten op pad maar staat in ‘Tjielp’ uiteindelijk met al zijn zelven in een lege kerk. Het onzekerheidsprincipe mag hem in zijn gedichten best wel beroeren:

En ik weet: nergens en traag,
dus doe mij maar onzekerheid
als principe, voor alle zekerheid
geserveerd met een glas wijn

In de reeks ‘Aspirant’ doet de dichter zich tegoed aan de liefde die er ook bij Wambacq geregeld ‘lenig’ en ‘ademloos’ bijloopt en -ligt. Van de geliefde leest hij haar brille en haar braille (Litteken), wil bij haar gewoon bloot zijn en beginnen (Iets wohltemperierts), luistert zich ademloos, kust haar de wereld in en hoopt vooral ‘dat ik dan een laatste stuk/mag spelen/ iets in d-klein/en spelenderwijs verdwijn’ (Iets in d-klein).

In de afsluitende cycli ‘Het uitkijkschavotje’ en ‘Gemurmel’ wandelt de dichter het landschap in en kijkt naar de stad en de wereld die in rep en roer staat. In ‘Portret van de dichter als ouder wordende man’ stelt hij een beetje abrupt zijn eigen ‘vermist zijn’ vast, verdwenen via een gat in de taal.

In het allerlaatste gedicht uit de bundel ‘Flaptekst’ vat hij het allemaal nog ’s knap en kundig, én verblijdend voor ons samen:


Flaptekst

Gedichten als kortverhalen.
Weg met het geheimschrift!
Leve het geheim!

Leve de al dan niet
op rijm gestelde
bijsluiter.


Johan Wambacq heeft slechts deze zes verzen nodig om zijn poëtisch kunnen voor ons neer te zetten.

Voor het soort gedichten in ‘Waar is mijn hoed’ is het recensentenpredikaat lichtvoetig uitgevonden. Maar laten we ons niet vergissen. Waar is mijn hoed? Is veel meer dan een verzameling vlot-leesbare en toegankelijke gedichten. De toon van Wambacq is persoonlijk en af en toe eigengereid filosofisch van aard. In al hun helderheid en directe zeggingskracht herbergen de gedichten een flukse geut ironie en wijsheid die je niet altijd in die mooie mate aantreft in dichtbundels. Dit is intelligente, kwikzilveren poëzie van en met filosfische inslag die heel regelmatig aan een gedicht een dosis onweerstaanbaarheid verschaft.

Light verse is en blijft een verraderlijke vorm voor het bedrijven van poëzie. Voor je het weet wordt je weggezet als ‘plezierdichter’, alsof daar tussen haakjes iets aan zou mankeren… Het zal Johan Wambacq alvast een zorg zijn.

‘Waar is mijn hoed?’ is gewoon een uitstekende bundel. Ik hoop dat Johan Wambacq nog lang op poëtische wijze mag blijven zoeken naar zijn hoed. En Fluxenberg wens ik het lange leven. Dat heeft dit bijzondere uitgavenprojekt alleen al verdiend met de uitgave van deze mooie, persoonlijke en heel mooi vormgegeven dichtbundel.
 

Recensie: Paul Rigolle


Johan Wambacq, Waar is mijn hoed? Fluxenberg, Wolvertem, 2020, 84 blz., € 18,00. ISBN 9789464070101
 
Extern:
Johan Wambacq verzamelt werk. Thuissite.
Thuissite Uitgeverij Fluxenberg
Publicaties Fluxenberg

Fluxenberg: Avontuurlijke uitgeverij uit Brussel  

Bij Fluxenberg is er ondertussen ook al nieuw werk verschenen van Dirk Elst, Bruno Neuville en van Jan Ducheyne en Simon Van Buyten.

Noot vanwege Johan Wambacq over ‘Coupletten’ zijn maandelijkse nieuwsbrief: Elke maand een gedicht en enkele pentimenti in uw mailbox? Jawel, dat kan! Stuur een mailtje naar info@johanwambacq.be (met de melding 'coupletten') en het wonder zal zich aan u voltrekken, geheel gratis en met alle respect voor uw privacy. 

Leve de poëzie! 

 

Poëziewedstrijd van de Stad Harelbeke-Editie 2022

De jaarlijkse poëzieprijs van de Stad Harelbeke is in 2022 aan haar 43° (!) editie toe. Stuur uiterlijk op zondag 7 november 2021 een tot drie gedichten in! Het onderwerp is helemaal vrij. Jury: Philip Hoorne, Sylvie Marie en Maarten Inghels (die Herman Leenders vervangt). Prijsuitreiking tijdens de Dag van het Woord op zaterdag 5 februari 2022 om 10:00 uur in Harelbeke.

Alle info en het volledige reglement:
https://www.cchetspoor.be/poeziewedstrijd

Ook van ons en vanuit onze Digtherlijke residenties: Véél succes!

 

 

 

 

 

 

 

(P.R.)

Emil(i)e - Miel Vanstreels

Ik fiets naar het graf
van mijn grootvader

om de geboorte
van mijn kleindochter
te melden,

ze wordt genoemd
naar mij zoals ik
naar hem,

ik fiets voorwaar
drie eeuwen
aan elkaar


©Miel Vanstreels

Daar is 'De Veerman' - literair e-tijdschrift

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

We hadden én hebben al het veelzijdige “Roer” (een ware Vrijhaven in het land van de poëzie), en nu is er al in even vriendelijk en aansluitend vaarwater het nieuwe e-literair tijdschrift “De Veerman”. Het e-zine dat ontstaan is onder impuls van Romain John van de Maele zal drie keer per jaar en enkel in pdf-versie verschijnen. In die optiek is het intiatief een beetje vergelijkbaar met “De Vallei” van François Vemeulen, nog zo’n sterkhouder in het Vlaams literaire e-landschap, al is De Vallei inmiddels wél al aan jaargang 11 toe!!! 

Uit het eerste editoraal van 'De Veerman' (Driemaal is scheepsrecht): 

“Drie maal per jaar neemt De veerman je gratis mee naar de verschillende kusten aan de rand van het verzwolgen Doggerland. Na elke overtocht ontdek je nieuwe kunst en nieuwe literaire bijdragen uit West- en Noord-Europa. Soms worden de teksten in meer dan één taal opgenomen, soms alleen in de oorspronkelijke taal. De bedoeling van het tijdschrift is kunst en literatuur uit andere taalgebieden toegankelijker te maken. Er zal teruggeblikt worden en er komen ook nieuwe talenten aan bod.” 

Het eerste nummer van ‘De Veerman’ is intussen verschenen. Het bevat onder meer bijdragen (en vertalingen van werk) van Jo Gisekin, Christina Guirlande, Marleen de Crée, Alexandra Bernhardt, Emily Brontë, Maureen Boyle, Paul Rigolle, Staf Rummens, Gustaf Munch-Petersen, Leo Gillessen, Gustav Wied en August Strindberg. 

Er is en er zal ook veel aandacht zijn voor visuele kunst en digitale collages. Die is er in het eerste nummer van Jan Vanriet, François Vermeulen en Stinne Boye. 

Wie in de toekomst de volgende nummers in de mailbox wil krijgen, stuurt onverwijld een mailtje naar romain.vandemaele@gmail.com.

Extern:
De Veerman - Thuissite
Driemaal is scheepsrecht
Roer.Land
De Vallei

#DeVeerman #RoerLand #DeVallei #RomainJohnvandeMaele

(Paul Rigolle) 

Sneakers - Hendrik Carette

Niemand keuvelt nog; iedereen chat.
Niemand loopt nog langzaam en waardig.
Iedereen draaft als een runner.
En niemand loopt nog het vuur
uit zijn sloffen
maar beweegt zich
sluipend als een gluiperd
met modieus lelijk en goedkoop schoeisel
uit China waar niemand nog iemand is.


© Hendrik Carette

Leerdicht over boeken - Alain Delmotte

Voor Jan Van Herreweghe

1.

Boeken, ze zijn je reisgidsen in de taal.

De geheimplaatsen voor je opvattingen en je geweten.

Al kom je met dat laatste nooit in het reine – net vanwege van die boeken.


2.
Alles waar je je van bewust bent dat het geen steek houdt. Alles waarmee je voor altijd in het ongewisse blijft.

Aan je boeken heb je dat te danken.


3.
Je hebt licht nodig om ze te kunnen lezen. Vroeg of laat worden ze voor wie ze lazen lichtgevend.

Zelfs die waarin de meest sombere verhalen zijn ondergedoken.

Ze wekken zinnelijkheid in je op. Of ze zijn zuurstof voor je melancholie.

Sommige staan garant voor je zwartste gedachten.


4.
Hoe ordentelijk ze ook gerangschikt staan, hun chaos is onoverzichtelijk. Hun opstelling is een wanhoopsdaad.


5.
Een boek kan uitsluitend in meervoudsvorm: boeken.

Met hun enkelvoud spreken ze elkaar tegen, gaan ze tekeer, vechten ze het met hun vermeende betekenissen uit.

Hun meervoud is je leven.


6.
Een boekenkast is een wijnkelder.
Je leest met volle teugen.
Een boek is elke dag jouw dosis dronkenschap.


7.
Wees op de hoede voor lezers!

Er valt niet met hen samen te leven. Het stilzwijgen dat hen omgeeft is niet uit te houden: ze provoceren ermee, dringen er scherp mee door je heen.

Hun verstomming is een aanslag op het lawaai.

Lezen is binnensmonds schreeuwen tegen.

8.
Bij het dichtslaan van het boek lijkt het alsof de woorden zijn verdwenen. Alsof ze je niets hebben gezegd, het voor zich hebben gehouden, het voor zich willen houden.

Maar ze fluisteren verder in wat de slaap je voort zal brengen. In wat je morgen uit zult spreken.


© Alain Delmotte



Alain Delmotte schreef dit leerdicht n.a.v. het professioneel afscheid van boekenman par excellence, Jan 'Bib' Van Herreweghe, gisteren in Harelbeke.

Jan 'Bib' Van Herreweghe: vier volle decennia gekleurd door het boek

De zegeningen van het boekenschap

Allemaal laten we sporen en spoortjes na. Gelukkig maar! Woorden, beelden, herinneringen…  Sensaties, zieleroerselen… We zijn een vat dat vol verzameld wordt.

Maar toch is het na verloop van tijd duidelijk dat de een wat meer nalaat - en zal nalaten - dan de andere. Een man die van ons bij het achteruitkijken overduidelijk tot de voorgaande vaststelling mag komen is Jan ‘Bib’ Van Herreweghe, sinds jaar en dag bibliothecaris van het boekenparadijs dat de Bib van Harelbeke onder zijn leiding geworden is. Expo’s, lezingen, boekvoorstellingen, vernissages, leesbijeenkomsten met auteurs … Talloos zijn de activiteiten die in Harelbeke op zijn initiatief het boeken-daglicht zagen. Maar ook als schrijver zal Jan niet zomaar voorbijgaan. Jan Van Herreweghe is en blijft immers de auteur van een fascinerende en nu al meer dan tien delen tellende boekencyclus “Het menselijk tekort bij een teveel aan papier”.

En kijk, zo gaat het met het voortschrijden (en voortschrijven) van de tijd. Inmiddels en plotseling zijn er alweer vier decennia aan ons en aan Jan voorbijgetrokken. Met de finissage vanavond van de laatste tentoonstelling die hij heeft opgezet “Het boek in de kunst en de kitsch” komt in de Bib ook een einde aan het professionele leven van Jan. Met een orgelpunt! Dat moet en wordt vanzelfsprekend gevierd! 

Volgens Jan, die zo’n 150 boeken per jaar verslindt, zijn er slechts drie middelen om de boekenziekte enigszins te lijf te gaan: er over lezen, er over schrijven en … een groter huis kopen of verbouwen. Wij wensen hem heel veel plezier met al zijn verdere activiteiten.

Het zal even wennen worden om Jan er niet eeuwig en altijd tegen het lijf te mogen lopen maar wees maar zeker, in de Harelbeekse Bib, staan zijn opvolgers klaar om zijn levenswerk keurig voort te zetten. Helemaal in de lijn van de gedrevenheid en de passionele boekenspirit van wat Jan Bib zo uniek maakte. En maakt! 

Het avontuur houdt nooit op!

Extern:
Finissage: 'Het boek in de kunst en de kitsch'
Website Jan Bib
Bib Harelbeke

(Paul Rigolle)

Open oproep van Kluger Hans!

Open Oproep van 'Kluger Hans', hét Literair Boorplatform. Doen! Zonder gêne!

Nominaties voor de Poëziedebuutprijs - Editie 2021

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De Poëziedebuutprijs die dit jaar al voor de vijfde keer wordt toegekend ging verleden jaar naar de mooie bundel van Iduna Paalman 'De Grom uit de hond halen'. De vier nominaties voor 2021 zijn intussen bekend en bevestigen dat er zich in Vlaanderen en Nederland elk jaar opnieuw straffe poëtische talenten aandienen. En blijven aandienen! 

Dit jaar nomineerde de jury de navolgende debuten: Anna de Bruyckere met Voor permanente bewoning (Cossee), J.V. Neylen met En niet bij machte (Atlas-Contact), Elly Stolwijk met liefde de vluchtige holte (In de Knipscheer) en Meity Völke met aan het licht (Singel uitgeverijen-De Arbeiderspers). De winnaar wordt op 21 augustus 2021 bekend gemaakt in onder meer de Standaard der Letteren en bij het Poëziecentrum.

De prijs is een fel te waarderen initiatief van het Poëziecentrum Gent en de Auteurs. Meer info over de editie 2021 (met bijhorende beeldfragmenten) op deze pagina van het Poëziecentrum.

Al zetten we hem bij de Schaal van Digther heel graag hélemaal in neutraal, toch hebben we hier voor een keer een lichte favoriet en dat is...'En niet bij machte' van  J.V. Neylen. Maar laten we wel wezen: alle vier verdienen ze de prijs! Wel opvallend dit jaar dat de jongste van de vier debutanten intussen al een eindje voorbij de dertig zijn. Nu al 'gerijpte' debutanten dus.


(P.R.)