 |
| Kaftontwerp Renaat Ramon - Redactie Koen D'Haene en Paul Rigolle
|
"Op 13 mei 1961 werd de VWS gesticht in het Hotel Portinari in Brugge door Fernand Bonneure, Paul de Wispelaere, Jaak Fontier, Marcel Matthijs, Ria Scarphout, Jan van der Hoeven, Jan Vercammen, Albert Vermeire en Staf Weyts als pluralistische vereniging, open van geest, wars van verzuiling en levensbeschouwelijke overtuigingen, ver van politiek en sociale klassen. Iedereen was welkom, zonder taboe, noch artistieke of literaire dwang. De definitie van wie een schrijver was werd zeer ruim ingevuld."
Nadat de vereniging jarenlang 6 essays per jaar over West-Vlaamse auteurs of in West-Vlaanderen wonende auteurs liet verschijnen geeft ze, nadat de Provinciale steun helemaal wegviel, elk jaar een jaarboek uit. Dit jaar is men met 'Jaarwerk MMXXV' aan de elfde editie toe. Het boek bevat zoals elk jaar voor elk wat wils. Hieronder volgt de inhoudstafel en een toelichting van VWS-mede-eindredacteur en tevens eindredacteur van De Schaal van Digther Paul Rigolle.
De inhoud van het jaarboek over 2025
'Jaarwerk MMXXV'
"Voor al wie van boeken en lezen houdt"
* Woord vooraf - Paul Rigolle
* De vloek is gans het volk - Gastcolumn Geert Six
* De zachte kracht van Lara Taveirne
Lara Taveirne wint VWS-prijs 2025 - Marieke de Maré
* De dwang om rechtop te staan - Zes West-Vlaamse dichters - Alain Delmotte
* Een drilboor naar de duistere drijfveren van het menselijk handelen
Gaston Duribreux’ Tussen duivel en diepzee onder de loep - Stefaan Pennynck
* Strijd voor vrijheid - Over de dichter Kamiel Top - Kathelyn Vervarcke
* Op de toppen van de kunst - 20 jaar lente: ART 04 en Toverberg - Renaat Ramon
* Piëdestal - Het mooiste van West-Vlaamse schrijvers dat wij lazen Koen D’haene en Paul Rigolle - Met bijdragen van Dominique Albert Lietaer, Femke Vindevogel, Frederik De Laere, Jonas Bruyneel, Martine Vandermaes, Philippe Cailliau, Jan Stoel en Pierrette Coffrée.
* 10 jaar Jaarwerk - Overzicht en register 2014-2024 - Koen D’haene
* Over de medewerkers aan dit jaarboek
De toespraak van mede-eindredacteur Paul Rigolle bij de
voorstelling op vrijdag 21 November 2025.
Goeie avond beste vrienden
van het boek en van de literatuur, vrienden van de VWS en van het leven tout
court. Goeie avond ook Lara, die we hier straks uitgebreid mogen fêteren en die
– ik benijd haar nu al - hier vandaan zal gaan met alweer een prachtige trofee
van ons aller Renaat Ramon. Welkom dus! Vanavond heb ik namens het bestuur het
genoegen om jullie het nieuwe jaarboek voor 2025 voor te stellen. We zijn na
het tienjarig lustrum ondertussen aan de elfde editie toe. Het blijft snel gaan
in het leven, en in de literatuur.
Alweer hebben we met de maand november het schemerlicht van het jaar bereikt.
Een uitstekend moment om jullie ‘Jaarwerk MMXXV’ voor te leggen. Voor
al wie van boeken en van lezen houdt! Ook dit Jaarboek bevat voor elk wat
wils. De taal kent immers veel vormen en verscheidenheid en daarvan brengt elk
VWS-jaarboek graag verslag uit. Het zijn ondertussen, dat weten en beseffen we
met zijn allen, moeilijke en knellende tijden geworden. Op veel plaatsen staat
de wereld in brand. En waar het niet brandt slaat vaker dan ons lief is de
moedeloosheid toe. Het belet niet dat we met de VWS blijven geloven dat ook dit
prangend tijdsgewricht niet zonder de creatieve inbreng kan van zij die lezen
en schrijven. Als verweermiddel. Als soelaas. Als troost.
Dat beseft ook onze
gastcolumnist Geert Six die met zijn column ‘De vloek is gans het volk’
het jaarboek opent. Over de taal die de zijne, en ook de onze is, zegt hij: “Ze
schrijft zich in in het hier en nu, ze zegt altijd iets over deze tijd. Dat is
zelfs een uitgangspunt. Ze reflecteert over de huidige gang van zaken. Dat is
meestal geen mooi portret. De wereld is tegenwoordig een lelijke real life show
geworden… De realiteit meandert inderdaad altijd mee in wat we schrijven.
‘Toekomst is een lastig woord geworden’ citeert Alain Delmotte, ook al
in de teneur van de tijd, de dichteres Siel Verhanneman. In zijn stuk met als
titel ‘De dwang om rechtop te staan’ bespreekt hij samen met haar
nieuwste dichtbundel ook de boeiende recente poëzie van vijf andere vrouwelijke
West-Vlaamse dichters. Het zijn Ludwien Veranneman, Lieve Desmet, Hanna
Kirsten, Astrid Haerens en Myriem El-Kaddouri die net als Siel Verhanneman vol woordverve
nieuw werk presenteerden. Alleen al om deze indringende bijdrage van Alain
Delmotte mag elke lezer die van poëzie houdt dit jaarboek niet missen.
Voor 2025 gaat de VWS-prijs naar niemand minder dan Lara Taveirne. Collega
Marieke de Maré met wie ze nog dit voorjaar de verhalenbundel ‘Het glinstert’
publiceerde schrijft het laudatio. In ‘De zachte kracht van Lara Taveirne’
peilt ze onder meer naar het vermogen van onze laureaat om van
rauw verlies een verhaal te maken dat anderen optilt. En dat is een reden om te vieren!
In elk jaarboek mogen enkele bijdragen over ons rijke literaire erfgoed niet
ontbreken. Kathelyn Vervarcke heeft er een missie van gemaakt om vergeten
verhalen uit de rafelranden van de geschiedenis te halen. In ‘Strijd voor
vrijheid’ staat ze stil bij leven en werk van de vergeten dichter Kamiel
Top die op 21-jarige leeftijd in 1945 omkwam in het concentratiekamp van
Flossenburg.
Een tweede erfgoedbijdrage is van de hand van Stefaan Pennynck. Hij neemt in zijn artikel ‘Een drilboor naar de duistere drijfveren van het menselijk handelen’ nog ‘s de bekende roman van Gaston Duribreux ‘Tussen duivel en diepzee’ onder de loep. De roman uit 1953 voldoet volledig aan het kenmerk van goeie literatuur: write local, think global.
Renaat Ramon zorgt op zijn beurt voor een intrigerende bijdrage
met als titel ‘Op de toppen van de
kunst. Met als noemer ’20 jaar lente’ zoomt hij in op de verdienstelijke
tijdschriften ART04 en Toverberg.
Ook dit jaarboek kan niet zonder de rubriek Piëdestal. Daarin peilen Koen D’Haene en ikzelf naar het mooiste van West-Vlaamse schrijvers dat andere schrijvers en lezers lazen en schreven. De welluidende stemmen in deze rubriek vormen dit jaar een ware keurtroep die bestaat uit: Dominique Albert Lietaer, Femke Vindevogel, Frederik De Laere, Jonas Bruyneel, Martine Vandermaes, Philippe Cailliau, Jan Stoel en Pierrette COffrée.
Tot slot vonden we het passend om in dit elfde jaarboek terug te blikken op de voorbije tien jaar en besluiten dit jaarboek met de inhoudstafel van de tien eerste jaarboeken.
Ik wens jullie samen met het voltallige bestuur alvast veel leesgenot met ‘Jaarwerk MMXXV’. En volgend jaar zijn we er bij leven en welzijn opnieuw!
Paul Rigolle,
Co-eindredacteur.
Brugge, Vrijdag 21 November 2025.
Meer info over het Jaarboek 2025 en het Lidmaatschap van de VWS:
Alle info over de vereniging en over het bestellen van het jaarboek: p.a. secretaris Georges Hoet, Maria Van Bourgondië 24, 8820 Torhout.
georges.hoet@skynet.be
