dinsdag 4 maart 2014

Gesprek met Erwin Steyaert

Dit jaar was de tweejaarlijkse literaire wedstrijd van de Stad Oostende aan zijn 8 ste editie toe. De juryleden Hester Knibbe, Koen Stassijns, Lies Van Gasse, Ivo van
Strijtem
, Koen Vergeer en Digther-redacteur Frank Decerf kwamen onder leiding van voorzitter Geert van Istendael in de bibliotheek van Oostende samen om de winnaars te bepalen. Nadat in 1998 bij de allereerste editie nog 97 dichters deelnamen en Paul Rigolle toen met de eerste prijs ging lopen, mag de prijs nu wel als helemaal volgroeid worden beschouwd. Dit jaar namen niet minder dan 862 dichters deel en de juryleden mochten heel aandachtig 1462 teksten gaan lezen. De deelnemers kwamen uit 7 verschillende landen. Winnaar werd Bruggeling Erwin Steyaert met zijn Gedicht voor Molly Bloom. Nadat Frank Decerf eerder al met Peter Mangel Schots, de tweede en met Rinske Kegel, de derde laureaat mocht interviewen, legde hij na afloop van de proclamatie zijn vragen ook voor aan Erwin Steyaert. Hieronder het winnende 'Gedicht voor Molly Bloom' en het gesprek.


Gedicht voor Molly Bloom


O Molly, ’ s nachts proef ik op mijn tong,
al jouw labialen, je O’s en Y’s,
rondingen en richtingwijzers van klinkers
naar jouw kusten, o ja, Molly, jouw ja,

voor de tijd die het duurt, toegewijd,
en rond en klef, de ongewijde hostie
in het tabernakel van je warme mond,
en de consecratie van je L, Molly,

de palataal van je oksels en lenden,
van je leest en vochtige ogen, één
en al glinstering in het parelmoer
van goedkope schmink, en je B’s, Molly,

Babylonische roem uit Dublin, gebazel
en gehijg in de cups van je bloemen,
je B’s, als brandnetels op de lippen
van de mannen, mannen, Molly,

mannen, de vloei van je M, de alfa
en omega van je naam, mirre
van Melchior, muskaat uit Gibraltar,
wier van je Ierse zee, je maakt je

tot mijn strand met je M, Molly, tot in
de meeuwen der meeuwen mijn Molly.


©Erwin Steyaert


Erwin je bent Bruggeling en je studeerde Klassieke Filologie en Filosofie aan de U Gent en de KU Leuven. Momenteel ben je tewerkgesteld in het onderwijs. Je publiceerde onder andere in Het Liegend Konijn, Digther, Plebs, Poëziekrant en De Brakke Hond. Ook ontving je al meerdere literaire prijzen. Hoe, waarom en wanneer zette je de eerste stappen in de literaire wereld?En kun je ons vertellen waarom je met schrijven bent begonnen?

Door deel te nemen aan de poëziewedstrijd van Oostende in 2006. Ik deed dat uit een behoefte om mijn plaats te leren kennen in het veld. Was wat ik maakte goed genoeg om het met anderen te delen of zou ik alleen voor mezelf blijven schrijven? Dat was de vraag waarmee ik zat. Tja, waarom ik beginnen schrijven ben? Lezen en je laten bedwelmen door lectuur behoorden vanaf mijn lagere onderwijsperiode tot de meest verfijnde geneugten die ik in mijn leven ervaren heb. Ik kon mij diep laten raken door een gedicht of een verhaal. Met iets zo immaterieels als woorden en taal, kan een schrijver bij een onbekende lezer een overweldigende en intieme indruk nalaten. Ik denk dat het verlangen om zulk ‘magisch’ effect op een ander te hebben, een van de diepste drijfveren van het schrijven is. De behoefte om te verleiden en bevestigd te worden als een weldoener. Eenvoudiger gezegd: om te behagen.

Wie waren of zijn je grote literaire voorbeelden?

Ik heb altijd veel gelezen. Zowel Nederlandse als anderstalige auteurs. Ik bewonder veel schrijvers. De ene om zijn stijl, de andere om zijn inhoud. Dat zal ongetwijfeld op vele manieren invloed uitoefenen. Ik heb geen voorbeelden die ik bewust en consequent navolg.

Wat publiceerde je tot op heden?

Vrij weinig. Een dertigtal gedichten verspreid over verschillende tijdschriften.

Heb je naast schrijven nog andere artistieke talenten?

Mijn vader is beeldhouwer. Van jongsaf was ik omringd door kunstboeken. Ik heb een tweetal jaar amateuristisch getekend en geschilderd. Dat deed ik heel graag. Maar daar ben ik niet mee verder gegaan. Op latere leeftijd volgde ik ook twee jaar conservatorium. Wat een ontgoocheling om te ontdekken dat ik helemaal geen talent had voor iets wat ik zo bewonderde als muziek! Bij notendictee hoorde ik niet eens of de melodie omhoog of omlaag ging. Blijkbaar moet je op zeer jonge leeftijd ingewijd worden in de taal van de muziek.

Hoe selecteerde je de inzending voor de Poëzieprijs van de stad Oostende?

Bij een feedback-samenkomst raadden vrienden mij aan om het gedicht voor Molly Bloom op te sturen voor een wedstrijd. De jury in Oostende is bijzonder onderlegd en bestaat bijna volledig uit germanisten. Ik vermoedde dat zij vanuit de titel de talrijke verwijzingen naar taalkunde, het katholieke Ierland en de roman van Joyce zouden kunnen appreciëren. Het had ook anders kunnen uitdraaien.

Wat zou je nog graag willen schrijven?

Gedichten schrijven doe ik met zoveel arbeidsvreugde dat het nauwelijks arbeid is. Ik zou ook graag uittesten wat mijn mogelijkheden zijn in proza. Ik schreef al enkele verhalen, een roman. Proza vraagt een heel andere taalattitude en valt me moeilijker. Maar aan ideeën geen gebrek. De vraag is of ik er het talent voor heb.

Heb je tijdens het schrijven een bepaalde routine? Hoe ga je tewerk?

Achter je bureau zitten en je niet laten afleiden. Het klinkt een beetje banaal maar daar komt het op neer. Ik geloof niet dat ik er bepaalde rituelen op nahoud. Toch niet dat ik weet.

Wat was/is de aanleiding voor je laatste/volgende bundel?

Een individuele bundel heb ik nog niet gepubliceerd. Wel al verschillende samengesteld. Ook hier weer vele ideeën en projecten. Voor een stuk groeien die uit de initiatieven van de Pazzi di Parole, een dichtersgroep, momenteel een kwartet, waar ik deel van uit maak. We lezen en becommentariëren elkaars werk. We houden ook een vinger aan de pols van het maatschappelijke gebeuren. Er staat een groepsbundel op stapel. Een goede titel vinden is altijd een delicaat karwei.

Nu je bij de prijswinnaars bent van de Poëzieprijs van Oostende, heb je verwachtingen?

Ik hoop dat ik binnen afzienbare tijd een individuele bundel mag publiceren.

Hoe sta jij tegenover een vaste boekenprijs?

Ik ben niet zo goed thuis in de commerciële machinerie van uitgeverij en boekhandel. Maar ik begrijp wel dat elke economische activiteit een eenvoudige wetmatigheid heeft: als je geen winst maakt, zinkt het schip. Ik hoor vanuit Nederland dat een bij wet opgelegde vaste boekenprijs voordelen heeft. De inkomsten van een auteur bestaan uit een afgesproken procent van de verkoopsprijs. Ik ben geneigd te geloven dat een vaste prijs in het voordeel van de auteur is. De belangen van de auteur en de traditionele boekhandelaar vallen hier samen.

Welke dichtbundels las je onlangs, waarom?

Ik loop vaak langs in de bibliotheek in Brugge. Ze kopen geregeld nieuwe bundels. Ik neem graag enkele bundels mee. Een bundel van A tot Z lezen kan ik niet. De laatste bundel die ik meenam was “Het hebben van schaduw” van Hester Knibbe.

Volg je de huidige lichting nieuwe en jonge dichters? Waarom wel/niet?

Werk van jonge dichters intrigeert me wel, maar ik volg het niet op de voet wegens tijdsgebrek. Omdat ik op dit moment deel uitmaak van de jury van de Melopee poëzieprijs lees ik wel alle Vlaamse literaire tijdschriften na op zoek naar het meest beklijvende gedicht. Daardoor krijg ik wel een kleine inkijk in wat er leeft.

Wat beïnvloedt/beïnvloedde je stijl?

Opmerkingen in feedbacksessies met collega’s. Ik maak deel uit van drie zulke groepen. Telkens met verschillende mensen. Hun opmerkingen hebben een sturend effect.

Bent u in een of ander literair hokje te plaatsen?

Ik mag hopen van niet. Ik stel in elk geval bij mezelf geen streven vast om bij één of ander label thuis te horen. Maar een mens is altijd kind van zijn tijd.

Wat stoort jou het meest in deze wereld?

Onrecht in al zijn vormen. En het gemak waarmee we denken beter te zijn dan degenen die we veroordelen.

Wat stoort jou het meest in de literaire wereld?

Niets speciaals. Ik ken die wereld ook niet zo goed. Maar ik kan me moeilijk voorstellen dat het er anders aan toe zou gaan dan in de universitaire of politieke of eender welke andere wereld. Pietluttigheid en grootmoedigheid tref je overal. Waar mensen de dienst uitmaken zijn blaaskakerij en wijsheid altijd aanwezig vermoed ik.

Lees je vaak buitenlandse auteurs?

Ik lees zowel Nederlandse als anderstalige auteurs. Omdat je namen vraagt: David Mitchell vind ik een virtuoze schrijver. In het Nederlandse taalgebied verschijnen jaarlijks evenveel vertaalde titels als oorspronkelijk Nederlandstalige. Ter vergelijking: in Frankrijk vormt de vertaalde literatuur slechts drie procent van de productie. Dat wil zeggen dat wij, als lezer, een ruimere blik kunnen ontwikkelen. Dat is positief. Anderzijds moet een auteur die in het Nederlands schrijft ook optornen tegen keigoede boeken uit de wereldliteratuur. Dat hoeft niet noodzakelijk nadelig te zijn: de lat ligt daardoor wel zeer hoog.

De Nobelprijs: wat is jouw visie i.v.m. dergelijke prijs?

Kafka, Proust, Joyce, Pessoa, Nabokov, Borges, Tournier, Yourcenar hebben in de vorige eeuw die prijs niet gekregen... L.P. Boon en W.F. Hermans ook niet. Dat onze taal geen wereldtaal is, speelt zeker een belangrijke rol. Scandinavische auteurs en bij uitbreiding Westerse auteurs zijn oververtegenwoordigd in de palmares. Langs de andere kant: wie leest vandaag nog Maeterlinck of Sjocholow? Wie leest nog Simon of Martinson? Een Nobelprijs is geen garantie voor onsterfelijkheid noch voor superuitzonderlijke kwaliteit. Dat hoeven geen argumenten te zijn tegen een Nobelprijs voor de literatuur. Een prijs krijgen is prettig. Maar er zijn altijd goede schrijvers die de prijs niet krijgen. Dat geldt ook voor de poëzieprijs van de stad Oostende. Ik geloof dat de jury zijn best doet. Maar onder de 1480 gedichten zaten er beslist nog die de prijs verdienden. We moeten ons als lezers niet blind staren op eretekens en onderscheidingen.

Wat mogen wij nog van jou verwachten?

Ik hoop dat ik in staat ben om enkele projecten uit te werken en dat ik er een uitgever voor vind.

Namens Digther, bedankt Erwin

Opgetekend door Frank Decerf, redactielid Digther

http://pazzidiparole.com/
http://pazzidiparole.com/erwin/

- de tweejaarlijkse poëzieprijs van Oostende - editie 2013-2014
- Gesprek van Frank Decerf met Rinkske Kegel (Zo 2/3/2014)
- Gesprek van Frank Decerf met Peter Mangel Schots (Ma 3/3/2014)
- Gesprek van Frank Decerf met Erwin Steyaert (Di 4/3/2014)


Geen opmerkingen: