Waar was je toen Kennedy vermoord werd? Waar was je toen je het nieuws van de aanslagen op het World Trade Center van New York vernam? Kan je jezelf situeren in de ruimte en in de tijd op het moment dat je Prousts A la recherche du temps perdu integraal uitgelezen kreeg?
Ik zat in de trein.
Het is vrijdagavond 8 oktober 2004. Ik ben precies één maand in mijn vijftigste levensjaar. Ik lees de laatste volzin van Le temps retrouvé, lees ze nog een keer, sluit het boek, en merk dat de trein stil staat. Hij staat stil op een plaats ergens tussen Ede en Herzele, in het open veld, waar hij bijna elke dag, om een onnaspeurbare reden die met de spoorwegexploitatie moet te maken hebben, even stilstaat, of althans vertraagt.
Vandaag staat hij er zelfs iets langer stil, om zijn stilstand te laten samenvallen met mijn beëindigen van de Recherche, en om mij de gelegenheid te geven uitgebreid door het raam te gaan staren.
Een verlaten weiland, aan drie kanten omzoomd door een meidoornhaag, een weggetje dat zich de akkers in slingert, onder de vandaag bepaald nog warme oktoberzon, een boomgaard waar ladders verdwijnen in de volle ooftkronen. (En verder, de kant van Méséglise op, dat hier Roborst heet, verbeeld ik mij de blauwende contouren van het kasteelpark en de ritselende dreven). Moet hier nu niet, in dat felle tegenlicht bij de meidoorn, Gilberte Swann verschijnen, die smalend de middenvinger naar mij opsteekt en knipoogt naar een grinnikende Baron de Charlus, die als een sater tussen het oude groen heeft postgevat?
Proust is uit. Het wordt de komende weken wennen, zonder hem.
Naschrift op 13 juni 2012:
Er is een select clubje van bergbeklimmers die alle veertien de achtduizenders bedwongen hebben. Minnaars die in vliegtuigen op grote hoogte en kruissnelheid, en meestal in toiletten, tot de liefdesdaad komen, treden toe tot de Mile High Club. In mijn persoonlijk streven naar het hogere heb ik vandaag een punt gezet achter mijn tweede integrale lectuur van A la recherche du temps perdu van Marcel Proust. Ik heb nu een uitvoerig geannoteerd, in bijna tien jaar tijd zeer beduimeld geraakt exemplaar van de Recherche op de plank, met honderden aangestreepte, niet te verliezen en eerlang weer te herlezen passages. Wie presteert dit nog, de dag van vandaag? Ik mag mij, zo meen ik, naast bosdichter en Vriend van de Vorm, voortaan ook proustomaan noemen.
Uit: De waterlelies van Montparnasse, een werk in gestadige voortgang.
© Frans Deschoemaeker
Geen opmerkingen:
Een reactie posten