Nu houdt de kunst je tijd nog even vast.
Met deze versregel in het gedicht “Witte kamers” uit "Letters in hof", dat gericht is aan zijn doodzieke moeder, zou men zowel het plastisch werk als de poëzie van Maarten Embrechts kunnen samenvatten. De kunst als een noodzakelijk intermezzo in de loop der jaren beheerst niet alleen zijn leven maar zij stelt hem ook op de proef op welke manier hij haar kan huldigen en zo nauw mogelijk kan betrekken bij zijn thematiek. Wat opvalt is een ten zeerste uitgezuiverde zegging, in die zin dat hij, hoeveel hij ook zou willen bekennen of uitbeelden, alleen het meest essentiële toelaat en met als typisch kenmerk van zijn poëzie een heel eigen ritme.
Stel u een gedicht voor zonder punten of komma’s, een taak die de hoofdletters overnemen om aldus, op een eender welk moment, het begin van een nieuwe versregel aan te duiden. Het wit tussen de strofen verkrijgt daardoor, af en toe, de betekenis van een rust in een muzikale compositie. In zijn geheel vormen de zes cycli met als eindpunt een Epiloog een aaneensluitende reeks, vergelijkbaar met een suite of partita.
Reeds in de eerste cyclus – Vooraf – komt een terugblik op het verleden voor die in de volgende cycli herhaaldelijk nog meer herinneringen oproept. Het is alsof Maarten Embrechts een uitspraak heeft willen bevestigen van de filosofe Hannah Arendt. Ik citeer: “Een volledig leven is alleen mogelijk als je het leven in je verbeelding herhaalt”. De rol die het geheugen hierbij speelt is van onschatbaar belang, om zowel het heden als het verleden te doorkruisen. De tijd wordt dan ook als een gewicht ervaren dat zwaar doorweegt en aan elke nieuwe herinnering een andere kleur verleent.
Het verband tussen zijn schilderijen van o.a. dementerende bejaarden en zijn gedichten die lijken te ontstaan tegen de dood op, springt in het oog. Met dit verschil dat zijn poëzie als kamermuziek op de rand van de stilte klinkt, terwijl de stilte in zijn plastisch werk heel beklemmend is.
© Lucienne Stassaert
Deze inleidende tekst werd door Lucienne Stassaert op zondag 25 maart 2018 uitgesproken bij de voorstelling van “Letters in mijn hof”, de nieuwste dichtbundel van Maarten Embrechts.
De bundel wordt op donderdag 3/5/2018 nog 's toegelicht in Galerie De Zwarte Panter in Antwerpen.
Daar neemt Quirillian, een muzikaal alter ego van dichter Frank De Vos de muzikale honneurs waar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten