1.
Probeer nooit om aan je angst te ontkomen.
Integendeel: wakker je angst aan, zo stel je hem gerust, zo weet hij dat hij zin heeft, dat hij iets betekent voor iemands leven.
Stel hem kost wat kost niet teleur.
2.
Verwen je angst.
Waag je op mijnenvelden: levensgevaar moedigt hem aan.
Struin met hem langs een rampgebied, op een soldatenkerkhof. Of tijdens de werkuren in een abattoir.
Of op een vrijdagavond in Parijs, Place de la République.
3.
Bespaar je angst niets.
Toon hem dagelijks onverwijld de koppen van de kranten: de aanslagen, de wisselkoersen, de columns.
Lever hem het bewijs van komende catastrofen: laat hem het gezicht van je accountant zien. Leg hem de onverbiddelijke cijfers voor. De kredieten, de loonkosten, de negatieve balans.
Verzwijg evenwel de zeer nabije toekomst: heilzaam zal die onzekerheid inwerken.
4.
Leer angst de discipline van het doemdenken aan.
Laat donderslagen horen.
Laat hem in een bliksemschicht paniek, tsunami’s en vulkaanuitbarstingen zien: onverhoopt, visioenen die hem zullen motiveren, zijn zelfvertrouwen aanscherpen.
5.
Herbron je angst.
Reis met hem naar een dictatoriaal land. Bezoek aldaar de politiekantoren, de verhoorkamers, het gevangeniswezen. Gids hem, na de avondklok, door bezette steden rond.
Vertel hem over de daden van de Inquisitie, de daden van de Grote Naties, de multinationals.
Over Bergen-Belsen en Pol Pot. Over Jorge Videla en Jihadi John.
Vertel hem over wat Erich en Zenzl Mühsam werd aangedaan. Memoreer Osip Mandelstam en de zwarte melk van Paul Celan.
Lees hem passages voor uit ‘L’espèce humaine’ van Robert Antelme en de memoires van Margarete Buber-Neumann.
Geloof het: je angst zal het graag horen, aan dynamiek terugwinnen.
6.
Waak over je angst, behoed je angst voor mildheid en compromis.
Onthoud hem niet de stilte voor de storm. Bedien hem op zijn wenken.
Want angst, angst is terecht. Angst maakt ons werkelijk. Sta daarom angst ongedwongen toe. Volg de weg van zijn ongeschreven wetten, volg zijn grillig, brutaal gemoed.
En berust erin.
© Alain Delmotte
Geen opmerkingen:
Een reactie posten