Genummerd en getekend - Marcel van Maele in Meervoud

Wie het Gezellemuseum (Rolweg 64, Brugge) niet kent, doet er goed aan om dit pand eens te bezoeken. Het gebouw, waar Gezelle een tijd vertoefde, leert je de wereld, het oeuvre

en het belang van deze Grote Vlaamse dichter kennen. Wie echter voor 17 januari 2015 langskomt krijgt een dubbel traktaat, want tot die datum loopt een fascinerende tentoonstelling die Marcel van Maele in de kijker zet. De curatoren Johan Pas en Yves ’t Sjoen brengen voor het eerst al het gepubliceerde werk van Van Maele samen in één overzichtstentoonstelling en het resultaat is impressionant. Naast de gekende en de minder gekende poëziebundels, multipels, grafische uitgaven en kunstenaarsmappen krijgt de bezoeker in twee aparte kamers filmfragmenten en een zeer interessante documentaire: Nee, ik speel niet mee! De titel herinnert aan Marcels lijfspreuk. Zijn opvoeding in een Brugs bourgeoisiemilieu maakte van hem een passioneel antiburgerlijk mens.
Marcel (Brugge 1931 – Antwerpen 2009) was naast fenomenaal dichter eveneens romanschrijver theater-auteur, beeldend kunstenaar en altijd ook een rebelse performer die niettegenstaande zijn visuele beperking toch bleef produceren en zijn breed publiek kwaliteitsvolle momenten bracht. “Als ik iets ben dan ben ik de dichter van de waarheid ook al heb ik nu ontdekt dat men de waarheid niet op prijs stelt.” In de jaren 80 zou Carine Lampens zijn assistente en levensgezellin worden: zij zag voor hem, typte voor hem en concretiseerde zijn ideeën voor zijn plastische kunstwerken. Veel van zijn creaties kwamen tot stand via recyclagemateriaal en objets trouvés. Hij was een belangrijke vertegenwoordiger van het tijdschrift Libris en zijn experimentele stijl leunde aan bij de Zestigers. Er was wat verwantschap met auteurs als Gerrit Kouwenaar, Bert Schierbeek en Gerrit Achterberg.

Voor deze schrijver en flamboyante levenskunstenaar was het woord VRIJHEID een rode draad doorheen zijn bestaan en zijn literair werk. In 1972 ontving hij de Arkprijs van het Vrije Woord voor de bundel: Ik ruik mensenvlees, zei de reus. Later in zijn leven is de man wat milder geworden, maar niet te veel… Gelukkig. Wie de moeite doet om tot Brugge te reizen en de tentoonstelling te bezoeken, zal tevreden naar buiten komen en de visie over de kracht en de schoonheid van wat Marcel van Maele ons heeft nagelaten moeten herwaarderen. Hij werkte in een niemandsland tussen literatuur

en plastische kunsten. De tentoongestelde werken zijn zeer overzichtelijk en de ruimte leent zich perfect voor het oeuvre van deze dichter-kunstenaar. Lang geleden zwierf hij doorheen Europa en verder, op zoek naar verruiming, hij wilde de geldende regels een hak zetten en via zijn gedichten zou hij een medium vinden om voor zijn vrijheidsdrang op te komen. Poëzie scheppen vond hij een vorm van koorddansen. Geen loze woorden of salonfilosofie maar het hart op de tong en vooruit met de geit! Hij evolueerde van outsider tot cultfiguur.

Sommigen hebben hem dit kwalijk genomen, de redenen voor de afkeuring varieerden van bekrompenheid tot jaloezie of men hield niet van de zwarte humor die Marcel zo geniaal kon hanteren. Daarnaast was Marcel nooit zo belangrijk dat hij niet met anderen en (ook minderen) wilde samenwerken. Deze man hield van mensen en stimuleerde iedereen om tot de poëzie te komen, om van de poëzie te houden en via de poëzie een waardevoller leven na te streven. Slechte poëzie bestaat niet, Frank. Naar het einde toe werd zijn werk kalmer en kreeg de stilte een groter belang. Dat hij meermaals naast een bloemlezing viel vond hij niet zo erg: Je hebt dichters die goed kunnen lobbyen… Het duurde geruime tijd voor Stad Brugge Marcel van Maele in eigen geboortestad een terechte erkenning bood, maar met Genummerd en Getekend heeft de stad orde op zaken gezet.


© Frank Decerf


Op foto 2: vlnr Simon Vinkenoog, Marcel van Maele en Frank Decerf


‘Genummerd en getekend. Marcel van Maele in meervoud’ Gezellemuseum
Rolweg 64, Brugge
Elke week van 13 september tot 18 januari 2015, elke dag behalve maandag van 9:30 tot 17:00 - € 3,00 (> 65 j. en 12-25 j.) Gratis: -12 jaar

Extern:
Thuis bij Gezelle – Renaat Ramon
Genummerd en Getekend - Blog Bibliotheek Brugge
Site Gezellemuseum